مزایای تمرین ذهن آگاهی

در این مقاله قصد داریم تا مزایای ذهن آگاهی برای شما را باهم مرور کنیم؛ ذهن آگاهی مزایای بسیاری هم برای جسم و ذهن و هم برای روح شما دارد، که از جمله ی آنها میتوان به مثال های زیر اشاره کرد:

• کاهش قدرت اثر استرس و عوامل استرس زا بر روی ذهن شما

• افزایش توانایی شما در مقابله و برخورد با افکار و احساسات منفی

• افزایش توانایی ذهن در تمرکز و معطوف نمودن توجه به لحظه حال

• افزایش قدرت حفظ آرامش و ریلکسیشن شما

• تقویت روحیه خود باوری و همچنین رحم و مهربانی داشتن نسبت به دیگران

• تقویت خود آگاهی و هوشیاری نسبت به خود، دیگران و لحظه ی حال

• افزایش تعادل در زندگی شما

• افزایش قدرت لذت بردن و شکر گذار بودن نسبت به حتی کوچترین اتفاقات، احساسات و لحظات حاضر و در نتیجه بالا بردن کیفیت تجربه شما از زندگی

• افزایش توانایی بدن شما در مقابله با درد های مضمن فیزیکی و همچنین سایر مشکلات سلامتی بدن شما که به شکل مضمن شما را آشفته کرده اند

• بهبود فشار و جریان گردش خون

• افزایش کیفیت خواب شما
  
  
• بهبود فعالیت ذهن و سیستم ایمنی بدن
  
  
• کاهش علائم ناشی از استرس و نگرانی های تشویشی
  
  
• و …

و مهم تر از همه، تمرین ذهن آگاهی، کیفیت تجربه شما از زندگی را بالاتر خواهد برد.

پویش بدنی چگونه میتواند برای شما مفید باشد؟

پویش بدنی به معنی توجه به هر بخش از بدن در طول فرایند ذهن آگاهی میباشد.

اینکه بگوییم پویش بدنی حتما قرار است به ریلکس شدن و ارامش یافتن شما منجر شود، ممکن است اشتباه و یا کمی گمراه کننده باشد!

در حقیقت هدف از پویش بدنی، هوشیار بودن نسبت به اعضای مختلف بدن است؛ به خودتان اجازه دهید که قسمت های مختلف بدنتان را هوشیارانه زیر نظر بگیرید، و تجربه کنید که هر بخش چه حواسی را در حال احساس کردن است، بدون اینکه سعی کنید آن حس را تغییر داده و یا در این فرایند دخالتی کنید؛ صرفا همراه بودن و متوجه بخش های مختلف بدنتان بودن هدف اصلی پروسه ی پویش بدنی است.
در این حین ممکن است شما به آرامش یا ریلکسیشن نیز برسید؛ ممکن هم هست که این اتفاق نیوفتد! در کل به یاد داشته باشید که هدف اصلی ازین تمرین ریلکسیشن نمیباشد!

زمانی که ما در بدنمان دردی را احساس میکنیم، به طور معمول، واکنش ما به این احساس درد یا ناراحتی این است که حواس خودمان را پرت کنیم، درد را بی حس کنیم و یا حتی تمام توجهمان را معطوف به درد کنیم و تمام کار های دیگرمان را فراموش کنیم.

در یک پویش بدنیِ ذهن آگاه، تلاش ما بر این است که حالات و احساسات بدنمان را با یک کنجکاوی ساده چه در حالت آرامش و چه در حالت درد زیر نظر داشته باشیم.

پویش بدنی به طور کلی به معنی در تماس هوشیارانه با بدنتان بودن است، رها کردن احساس اینکه باید حتما هر چیزی را انجام بدهید و رها شدن از افکار و احساسات مقید شده است. دقیقا همانند سایر روش های مدیتیشن و مراقبه، پویش بدنی نیز توجه و قدرت تمرکز شما را بهبود میبخشد.

چگونه مشاهده و گوش فرا دادن متفکرانه میتواند مفید واقع شود

توجه کردن به آنچه ما به عنوان یک انسان در حال حاضر بواسطه ی احساسات مان در حال تجربه کردن هستیم یکی از بهترین راه ها جهت تقویت مهارت ذهن آگاهی است.
صد البته که در ابتدا ممکن است توجه کردن برروی آنچه که میشنوید، مزه میکنید، میبویید و لمس میکنید، با این حجم زیاد از تمرکز، کمی عجیب بنظر برسد!
اما در حقیقت، این کار به شما کمک خواهد کرد که آرام باشید و بیش از پیش با آنچه در حال احساس کردن هستید همرنگ شوید.

این کار همچنین به ما اجازه میدهد که به تجربه ی مان از زنده بودن به یک شکل خام و بدون جزئیات اضافه و یا اضافه کردن جزئیات غیر ضروری نگاه کنیم؛ چرا که احتمال دارد این جزئیاتی که ما بر اساس باور های خودمان به واقعیت اضافه میکنیم حتی صحیح نیز نباشند.

در نگاه اول، ممکن است که هوشیار و متفکر بودن نسبت به مناظری که میبینیم و یا صداهایی که میشنویم، بنظر کار بسیار ساده ای بیاید؛ اما همین احساس نیز بخشی از تمرین ذهن آگاهی متفکرانه است.
شما تنها کافیست که به تمرین کردن ادامه دهید، اگر به تمرین کردن ادامه دهید، قبل ازینکه حتی خودتان نیز متوجهش شوید، شما احساس هوشیاری بیشتری نسبت به وجودتان و تمرینی که درحال تجربه آن هستید، خواهید داشت.

این اتفاق به شما قدرت این را خواهد داد که بصورت آگاهانه تر و متمرکز تر نسبت به اتفاقات واکنش دهید تا اینکه بدون دانستن دقیقِ آنچه در حقیقت در حال وقوع است به آن پاسخی احساساتی و واکنشی نادرست بدهید.

ذهن آگاهی متفکرانه در عین حال که فعالیت ساده ایست، میتواند بسیار سخت نیز باشد!

سعی بر این داشته باشید که تجربه خودتان از تمرین ذهن آگاهی را متوجه شوید و به آن افتخار کنید.

چگونه راه رفتن و قدم برداشتن متفکرانه میتواند برای شما مفید باشد؟

آیا میدانستید که شما میتوانید ذهن آگاهی متفکرانه را به سادگی هرچه تمام تر حتی در حین راه رفتن انجام دهید؟! این کار یکی از بهترین روش های انجام این تمرین است؛ بخصوص اگر شما از آن دسته آدم هایی باشید که یکجا بودن و ساکن نشستن برایتان سخت است و همیشه در حال تکاپو و راه رفتن هستید، در نتیجه میتوانید اینکار را هر زمان و در هرمکانی که اراده میکنید انجام دهید.

بهترین راه برای انجام تمرین راه رفتن متفکرانه این است که اینکار را آهسته، آرام و حساب شده انجام دهید. با هر قدمی که برمیدارید با تمرکز به تک تک احساساتی که در پای خود و سر تا سر بدنتان احساس میکنید توجه کنید. برای اینکار نیاز نیست که حتما مقصدی را برای راه رفتن خود مشخص کرده باشید، حتی ضروری نیست که این کار را حتما بیرون از خانه انجام بدهید یا الزاما مسیر طولانی و دوری را در پیش بگیرید.
راه رفتن متفکرانه قابلیت این را دارد که درون یک اتاق ساده، راهرو و یا هر مکان دیگری که شما در آن احساس راحتی داشته باشید نیز انجام شود؛ مهم ترین نکته توجه به احساساتتان است، به یاد داشته باشید مهم ترین عنصرِ این تمرین خودِ شمایید؛ پس کیفیت تجربه تان از ذهن آگاهی را فدای کمیت و کمال گرایی های بیهوده نکنید.

در حین راه رفتن، توجه تان را به سمت احساسات در حال جریان درون بدنتان سوق دهید، با هر قدمی که برمیدارید.

اگر افکار شما شروع به منحرف شدن کرد و حواستان پرت شد، صرفا به سادگی تمرکزتان را دوباره به سمت احساساتتان حین راه رفتن منتقل کنید.

خود بنیان و اساس راه رفتن متفکرانه، راهِ شما جهت پیشرفت در این مسیر را باز خواهد کرد.

چگونه غذا خوردن متفکرانه برای شما مفید خواهد بود؟

شاید جالب باشد که بدانید حتی عملِ ساده ی غذا خوردن نیز میتواند موقعیتی استثنایی جهت تمرین ذهن آگاهی متفکرانه باشد.

دفعه بعدی که مشغول غذا خوردن هستید، برای لحظاتی دست از غذا خوردن بکشید و به تمام عناصری که در حال ورود به بدن شما،بوسیله ی غذایی که میخورید،هستند توجه کنید. ببینید چه چیز هایی را وارد بدن خود میکنید و غذای شما از چه موادی تشکیل شده است.

یک تکه سیب را به طور مثال در نظر بگیرید. به آب باران و نور خورشیدی که باعث شده این سیب رشد کند توجه کنید، تمام زحماتی که جهت مراقبت و رشد این سیب کشیده شده تا به مرحله ی رسیدن و آماده ی برداشت شدن برسد فکر کنید. اگر این سیب را از یک مغازه تهیه کرده اید به زحماتی که در طول هر مرحله، از انتقال سیب از باغ به انبار، بسته بندی و ارسال آن به مغازه ها و چیدن آنها در ویترین برای فروش و در نهایت رسیدن آن به دست شما شده است توجه کنید؛ یک نکته جالب توجه به این موضوع است که تمام این زحمات، زمانی انجام شده است که ما حتی فرصت اینکه یک گاز از سیبمان بزنیم را نیز نداشته ایم!

فکر کردن به تمام این مسائل قبل از شروع به خوردن وعده ی غذایی تان باعث خواهد شد تا تمام این پروسه بسیار لذت بخش تر و با ارزش تر باشد.

در ادامه باید گفت که شما در اکثر اوقات به حدی برای خوردن غذا وتمام کردن آن عجله دارید که حتی فرصت نمیکنید واقعا مزه ی غذایی که میل کرده اید را بچشید.

زمانی که ما با آرامش به غذایی که میخوریم توجه کنیم، به عوامل تشکیل دهنده غذا و مزه ی آن دقت کنیم و حتی حس خوبی که پس از خوردن آن به ما دست میدهد را زیر نظر داشته باشیم، بیش از پیش شاکر وعده های غذاییمان خواهیم بود و درک بهتری از اینکه در چه زمانی واقعا گرسنه ایم و چه زمانی سیر هستیم و صرفا احساس گرسنگی میکنیم خواهیم داشت.

تمام این خود آگاهی ها صرفا با تمرین ذهن آگاهی متفکرانه قابل تجربه است؛ به یاد داشته باشید که صبر و حوصله مهم ترین فاکتور این فرایند است.

فواید ذهن آگاهی برای درمان عوارض اختلال استرس بعد از حادثه

اختلال استرس پس از حادثه به شرایطی گفته میشود که فرد پس از تجربه ی یک حادثه ی ناخوش آیند و شدیدا ناراحت کننده مانند شکست در یک فعالیت علمی که مدت زیادی برای آن تلاش کرده بودید یا حتی در موارد بدتر، پس از از دست دادن یکی از نزدیکان شخص، به آن دچار میشود؛ در این حالت فرد توانایی تمرکز و آسودگی خیال خود در زندگی روزمره را از دست داده است و مانند این است که در هیچ لحظه از فعالیت های خود آرامش ندارد و هر آن احتمال میدهد که دوباره اتفاق بد و ناخوشایندی را تجربه کند؛ در نتیجه دچار استرس غیر واقعی میشود.

داشتن ذهن آگاهی در لحظه ی حال میتواند بطور ویژه و خاصی به افرادی که در حال دست و پنجه نرم کردن با حوادث گذشته میباشند، کمک رسانی کند.

اگر شما دچار اختلال استرس بعد از حادثه هستید، ممکن است در یک زمان به خودتان بیایید و متوجه شوید که غرق در احساسات شدید و ناخوشایند ناشی از ضربات عاطفی گذشته شده اید؛ باید دانست که در این شرایط بسیار محتمل است جهت اینکه از تجربه دوباره آن خاطرات دوری کنید دست به رفتار های بی پروا و آسیب زا بزنید. این رفتار های بی پروا و بی ملاحظه حتی میتواند شمارا به سمت مصرف الکل و مواد مخدر سوق دهد و اگر کنترل نشود ممکن است در اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر، اتفاقات چه بسا نا خوش آیند تری نیز به وقوع بپیوندد؛ تلاش برای فرار از گذشته همچنین ممکن است باعث رفتار های آسیب زای دیگری شود که هرکدام ازآنها عواقب نامناسبی چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت بر روی سلامت شما خواهند گذاشت.

اگرچه استفاده از تمارین ذهن آگاهی نمیتواند الزاما باعث از بین رفتن احساسات و افکار دردناک شما شود، اما به مرور زمان میتواند تجربه شما از حضور این افکار و احساسات دردناک را به کلی تغییر دهد؛ با تمرین ذهن آگاهی پس از گذشت مدتی، افکار و احساسات نا خوش آیند شما، دیگر آن قدرت تخریبی که سابقا بر روی شما داشته اند را نخواهند داشت، و همینطور بسیار کمتر از گذشته شمارا غرق در خود خواهند کرد.

بطور مثال اگر شما با یک عامل محرکی روبه رو شوید که باعث شود شما به یاد حوادث تلخ گذشته بیوفتید، ذهن آگاهی میتواند کمک شایانی برای کنترل این شرایط به شما بکند. عوامل محرک میتوانند شامل هرچیزی باشند مانند یک صدا، بو، عکس و یا رنگ خاصی که باعث شود شما به یاد آن اتفاق ناراحت کننده ای که در گذشته تجربه کرده اید بیوفتید.
هنگام مواجهه با عوامل محرک، شما ممکن است احساس کنید که قفسه سینه تان به عقب کشیده میشود، تنگی نفس پیدا کرده اید و ضربان قلبتان به شدت بالا رفته است، شما ممکن است ناگهان احساس کنید که یک موج عظیم از ترس و وحشت درون شما سرازیر شده است؛
در آن لحظه ذهن آگاهی به شما اجازه میدهد تا دوباره آرامش خود را به آرامی بدست آورید، متوجه تجربه ای که درحال گذراندن آن هستید شوید و احساسات خود در آن لحظه را درک کنید و دقیقا متوجه شوید که آن عامل محرک چه چیزی بوده است! شما خواهید آموخت که این تجربه ی ترس را مانند یک تماشاگر مشاهده کنید؛ به جای اینکه درگیرشان شوید و یا واکنش های آسیب زا از خود نشان دهید.
به احتمال زیاد سطح استرس شما کاهش خواهد یافت بجای اینکه در مقابله با این عوامل محرک تشدید شود.

اگر یک دانش آموز پشت کنکوری هستید که سال گذشته تمام تلاش خود را جهت کسب رتبه دلخواهتان کرده بودید، اما به دلایل مختلف نتوانستید به هدف مطلوب خود برسید و تصمیم گرفتید که بار دیگر در کنکور شرکت کنید، حتی استشمام بوی کتاب های درسی، شنیدن صحبت های دوستان و یا دیدن یک برگه پاسخ نامه کنکور نیز میتواند شمارا به یاد تجربه تلخ خود بیاندازد؛ در این جا باید گفت که اولین قدم برای کاهش تاثیر این افکار در روند تلاش دوباره ی شما جهت مطالعه برای کنکور، پذیرفتن این واقعیت با کمک ذهن آگاهی، و سپس بهبود بخشیدن شرایط ذهنی تان با استفاده از تمرین های ذهن آگاهی است.

فواید ذهن آگاهی برای سربازان بازنشته از ارتش

این بخش از مقاله شاید چندان متناسب با دانش آموزان کنکوری نباشد اما خواندن آن خالی از لطف نیست!

طبق مطالعات انجام شده، ذهن آگاهی برای افرادی که در حال گذراندن دوره های رزمی و یادگیری مهارت های نظامی هستند و همچنین افرادی که پس از مدت طولانیِ خدمت در نیروهای نظامی بازنشسته شده اند بسیار مفید میباشد.

متاسفانه باید گفت که افسردگی و اضطراب یک مسئله ی بسیار شایع در بین اعضای ارتش و نیروهای نظامی میباشد واین افسردگی و اضطراب بسیار بیشتر از میزانی که شهروندان عادی تجربه میکنند، در میان افراد نظامی مشاهده میشود و درصد شیوع آن نیز بسیار بالاتر است.

ذهن آگاهی میتواند نتایج بسیار ویژه و مشهودی را برای کسانی که از افسردگی و اضطراب رنج میبرند داشته باشد چرا که طبق تحقیقات، موارد زیر از فواید ثابت شده ی تمرین ذهن آگاهی میباشند:

• کاهش استرس و اضطراب
  
  
• کاهش احساس دست و پنجه نرم کردن با اضطراب یا افسردگی
  
  
• محافظت از ذهن شما در برابرِ احتمال دوباره عود کردن و بازگشت نشانه ها وعوارض افسردگی و اضطراب پس از درمان یافتن.